Abruzja uchodzi za region, którym rządzą cuda natury, gdzie w cieniu Apenin kryją się dzikie krajobrazy, ciche doliny i malownicze osady na wzgórzach. W porównaniu z innymi regionami Abruzja zachowała folklor i cudowną naturę, łączy w sobie wspaniałe góry i lazurowe morze z pięknymi plażami –  takie zestawienie jest najbardziej poszukiwane przez turystów. W jeden dzień można zdobyć najwyższy szczyt w Apeninach, by jeszcze tego samego popołudnia wypoczywać na złocistym piasku przy ciepłych wodach Adriatyku.

Region Abruzja położony jest w centralnych Włoszech, razem z sąsiednimi terenami Molise oddziela północne Włochy od południowych obejmując jednocześnie Apeniny Środkowe, graniczy także z Marche i Lazio. Nad ciągnącym się przez 130 km wybrzeżem morskim znajduje się wiele wspaniałych kąpielisk przyciągających leniwych turystów, a w górach prężnie działające ośrodki narciarskie zapraszają w zimie miłośników białego szaleństwa. Odkrywanie uroków tego dziewiczego regionu to sama przyjemność.

Pierwsi na ziemiach Abruzji pojawili się tzw. ludzie z Fucino, których szczątki sprzed 13 tys. lat odkryto w jaskiniach w Ortucchio i Maritza, a we wszystkich zakątkach regionu znaleziono ślady późniejszej dominacji rzymskiej. W VII w. ziemie podbili Longobardowie, sąsiednie Molise znalazło się pod wpływami Księstwa Benewentu, a większość zamków, z których słynie Abruzja w średniowieczu wybudowali Hiszpanie. Obydwa regiony trafiły w końcu w 1861 r. do zjednoczonego królestwa Włoch.

Stolica Abruzji – L'Aquila ma burzliwe dzieje, turystów przyciągają ciekawe zabytki łączące się z nowoczesnością obecną na każdym kroku. Początki miasta datują się na 1242 rok, kiedy założył je niemiecki cesarz  Fryderyk II sprowadzając jednocześnie ludność z 99 wiosek, która według legendy wybudowała po 99 pałaców, kościołów, fontann i skwerów. Po tamtych czasach zostało niewiele, ale o ciekawej legendzie przypomina jedna z większych atrakcji miasta: Fontane delle Novantanove, z której woda bije 99 strugami oraz ratuszowy zegar bijący każdej nocy 99 razy. Centrum miasta warto zwiedzić i nie zajmuje to specjalnie dużo czasu. Oprócz fontanny rozpoznawalnym zabytkiem jest kościół Santa Maria di Collemaggio, którego czerwono-białej fasady nie sposób przegapić, imponujący jest również zamek wzniesiony przez Hiszpanów w XVI w. z najciekawszym muzeum w Abruzji, czyli Museo Nazionale d'Abruzzo. Turystów z pewnością zaciekawi charakterystyczny eksponat muzeum, jakim jest szkielet mamuta znaleziony w latach 50. XX w. oraz wiele wybitnych dzieł średniowiecznej sztuki sakralnej. Z samym „castello” wiąże się jeszcze jedna ciekawa legenda mówiąca o „czterech uszach” wystających z zamku, dzięki którym obrońcy byli w stanie zabezpieczyć go z każdej strony. Za centrum handlowe i spacerowe z licznymi kafejkami, drogimi sklepami i restauracjami uchodzi arkadowy trakt Corso Vittorio Emanuele ożywający wieczorami, gdy na spacery wychodzą sympatyczni mieszkańcy L'Aquilii popijający w barach wykwintne wina. W mieści warto jeszcze zobaczyć kilka kościołów i przespacerować się do jednej z bram Starego Miasta, majestatycznej Porta Bazzano.

Martinsicuro – ośrodek wypoczynkowy charakteryzuje się nadzwyczaj spokojną atmosferą, świetnymi, piaszczystymi i doskonale wyposażonymi w sprzęty wypoczynkowe plażami osłoniętymi od morza falochronami. Wieczory najlepiej spędzać na romantycznych spacerach po deptaku wysadzonym palmami lub w typowo włoskich „gelateriach” na spożywaniu wyśmienitych lodów. Luksusowe hotele, komfortowe rezydencje i domy apartamentowe ulokowane pośród pięknych ogrodów pozwalają na wypoczynek w śródziemnomorskiej atmosferze. Zadowoleni będą także turyści, którzy nie przywykli tylko do wylegiwania się na plażach i wolny czas będą chcieli spędzać na rolkach, joggingu, wycieczkach w górach czy aquaparku w Tortoreto Lido.

Villa Rosa – doskonałe miejsce na spokojny wypoczynek z dala od głośnych kurortów, z piękną, piaszczystą plażą i ciepłym, lazurowym morzem. Kurort dysponuje komfortowymi rezydencjami, domami apartamentowymi oraz hotelami położonymi wśród pięknych ogrodów i terenów zielonych.

Tortoreto i Alba Adriatica – duet najpiękniejszych w tej części wybrzeża kurortów z przepięknym deptakiem spacerowym wysadzonym palmami, oleandrami i piniami doskonale nadający się do romantycznych spacerów, a także uprawiania joggingu, jazdy na rowerze i rolkach. Wspinała plaża z drobnym piaskiem tworzy razem z lazurowym morzem idealny pejzaż wypoczynkowy, który można podziwiać zajadając się smakowitą pizzą w nadmorskiej tawernie.

Giulianova – niezwykle przyjemne letnisko nastawione na turystykę z romantycznym deptakiem, eleganckimi hotelami i apartamentami. Dzięki wspaniałemu wybrzeżu z drobnym, złotymi piaskiem kurort jest atrakcyjnym miejscem do wypoczynku oraz do uprawiania windsurfingu, żeglarstwa i nart wodnych. Wieczorami kurort mieni się bogatym życiem nocnym i towarzyskim, restauracje i tawerny pękają w szwach, a turyści poszukują najlepszych pizzerii, żeby spróbować najlepszej pizzy na wybrzeżu.

Roseto degli Abruzzi – niewielki, kameralny kurort z sielankowym klimatem, niezwykłą atmosferą, której nie znajdzie się w typowych, dużych kurortach. Plaże w tym malowniczym zakątku Abruzji są zarówno piaszczyste, jak i na obrzeżach kamieniste, niemniej i  na jednych i na drugich można znaleźć wymarzony wypoczynek, ciszę i spokój. Atutem kurortu jest piękne molo wychodzące w morze na długość około 1 km., a także przyjemna droga biegnąca wzdłuż wybrzeża oraz nieskazitelnie czyste, ciepłe, lazurowe morze doskonale nadające się do uprawiania windsurfingu i do żeglowania. Wyborne hotele zapewniają wypoczynek na wysokim poziomie, restauracje serwują smaczne potrawy, a w pubach i dyskotekach można spędzać romantyczne wieczory. W wolnym czasie turyści poszukujący aktywność turystycznej mogą wybrać się do Parku Narodowego Abruzzo lub do zabytkowych miasteczek San Benedetto del Tronto czy Atri.

Pineto – piękne letnisko charakteryzujące się sympatyczną atmosferą, piaszczystymi plażami oraz typowym, śródziemnomorskim pejzażem.

Silvi Marina – kurort idealnie nadaje się do wypoczynku, ponieważ od negatywnych wpływów pogody osłaniają go pobliskie góry utrzymujące ciepłe powietrze. Za miastem znajdują się malownicze wzgórza doskonałe do wycieczek pieszych i rowerowych, w samym miasteczku jest kilka ciekawych zabytków i spacerowy bulwar z licznymi kafejkami, tawernami i sklepami oferującymi pamiątki. Nie powinni nudzić się entuzjaści sportów wodnych, gdyż w okolicy działa doskonała baza turystyczno-sportowa, a po owocnych we wrażenia dniach wypoczywać można na pięknych, piaszczystych i szerokich plażach.

Pescara – główny kurort i ośrodek turystyczny tej części wybrzeża tętniący życiem przez całą dobę, przyciągający turystów wyszukanymi sklepami, świetnymi restauracjami i luksusowymi hotelami. W mieście turyści mogą wypoczywać na kilkunastokilometrowym kąpielisku z drobnym piaskiem, doskonale przygotowanym pod względem rekreacyjnym. Plaża osłonięta jest od morza falochronami, na całym wybrzeżu dostępne są leżaki i parasole słoneczne sprzyjające wypoczynkowi. Na eleganckich mieszkańców miasta można natknąć się przy wytwornym placu Piazza Rinascita, gdzie dominują drogie butiki i ekskluzywne restauracje. Po plażowaniu najlepiej wybrać się do dwóch ciekawych muzeów lub zwiedzić dom Gabriela d'Annuzia.

Vasto – piękny, stary kurort słynący ze świetnie przygotowanego kąpieliska ze złocistym piaseczkiem idealnie nadającego się na letnie wczasy. Na długiej i szerokiej plaży nie powinno być problemu ze znalezieniem miejsca, podobnie jak z wypożyczeniem leżaków i parasoli słonecznych. Wspaniałe wybrzeże również doskonale nadaje się do uprawiania windsurfingu i innych form żeglarstwa. Przy plaży rosną palmy, a spacerowy deptak wypełniają turyści, liczne sklepiki i kioski z pamiątkami. Kilkanaście luksusowych hoteli zapewnia wypoczynek na najwyższym poziomie, dobrze można zjeść w wybornych restauracjach, a wieczorami zabawić w zatłoczonych dyskotekach lub pubach. Miasto ma jeszcze jedną zaletę, gdyż dysponuje ciekawą atrakcją jaką jest imponujący zamek górujący nad malowniczą okolicą, którego zwiedzanie to sama przyjemność.

Świętowanie życia to we Włoszech nic innego jak spożywanie posiłków i picie zacnych trunków. O włoskiej kuchni mówi się, że jest jedną z najlepszych kuchni na świecie, stąd jej wielka popularność w wielu krajach, gdzie lokale z włoskim jedzeniem można spotkać praktycznie na każdym rogu ulicy, a włoskie nazwy własne nie są już tak obce i na dobre zadomowiły się w powszechnym słownictwie. Spaghetti, pizza, ravioli czy lasagna to potrawy, które na stałe zagościły też na stole niejednego domu. Nie tylko takie menu jest domeną wyśmienitej kuchni, w której dominują świeże owoce, zioła, ryby i jarzyny stosowane od wieków przez włoskich kucharzy należące do zdrowej diety, której nie zaszkodzi nawet mały dodatek oliwy.

Kuchnia włoska to również wpływy innych kuchni pozostawiające swój ślad dzięki bogatej historii, wyraźnie dominują wpływy francuskie, austriackie czy greckie, chociaż wielu Włochów uważa, że właśnie domowe jedzenie jest tym najbardziej wartościowym.

Włosi mają silnie zakorzenione tradycje kulinarne, przez co spożywanie posiłków jest prawdziwym, często bardzo długim, ale jakże smakowitym rytuałem. Obowiązkowe śniadanie prima calzione nie może obejść się bez cappuccino oraz brioche lub cornetto – miękkiej bułki francuskiej nadziewanej dżemem, kremem czy czekoladą, taki posiłek można spokojnie skonsumować stojąc przy barowej ladzie. Jeżeli ktoś zgłodnieje od razu sięga po panini – wielkie kanapki składające się z bagietki przełożonej kiełbasą, serem i różnorodnymi dodatkami, w zależności od gustu. Bary z takimi kanapkami zwane paninoteca to standardowy obrazek większych miast, zamawia się zwykle tramezzini – gotowe kanapki z białego chleba z różnymi dodatkami lub gorące toste z serem lub szynką i pomidorem. Przed południem najlepiej zamówić coś na wynos w barze tavola calda, wszędzie można też kupić pojedyncze kawałki pizzy. Zapiekanki focacce obłożone serem lub pomidorem ze szpinakiem, wątróbką lub mięsem spotykane są na targach, tak samo jak popularne suppli – zapiekane kule ryżu wypełnione farszem mięsnym.

Obiad – pranzo – zazwyczaj zaczyna się od antipasto – przystawki (mogą nią być surowa szynka prosciutto, gotowana cotto lub wędzona crudo z serem mozzarella) po której następuje kulinarna celebracja zupy, risotto lub dania z makaronem zwanych ogólnie il primo, następnie ryba lub mięso, ser, świeże owoce, czyli il secondo i na koniec kawa. Pochłonięcie wszystkich dań zalecane jest wyłącznie turystom z nadmiernym apetytem.

Contorni – sałatki lub warzywa można zamawiać i spożywać osobno, w każdej restauracji można dostać też makaron z sosem pomidorowym – pomodoro lub mięsnym – al ragu, różne pasty, spaghetti z sosem bolońskim lub napoli, risotto czy też tortelini – pierożki z nadzieniem mięsnym lub serowym.

Przebywając na wczasach we Włoszech nie wypada przejść obojętnie obok lodów włoskich – gelato – cieszących się popularnością nie tylko w tym kraju. Lody w wafelku – un cono – można kupić dosłownie wszędzie, a najlepsze gelaterie przyciągają tłumy smakoszy tego cudownego i orzeźwiającego daru niebios. Raj dla podniebienia najlepiej testować w lodziarniach wyrabiających lody na miejscu, zwanych Produzione Propria.

Niezwykle smaczne są chleby wyrabiane w małych piekarniach, Włosi sceptycznie podchodzą do masowych wyrobów artykułów spożywczych, dlatego ich kuchnia ma tak wysublimowany smak, niemniej sery takie jak Bel Paese, Gorgonzola czy Taleggio produkowane są już przez większych producentów.

Cokolwiek nie mówić o pizzy we Włoszech, skąd się wywodzi, smakuje wyjątkowo, inaczej niż w innych krajach szczycących się jej podawaniem. Pieczona w piecach opalanych drewnem – forno a legna – podawana jest w sposób tradycyjny, na cienkim cieście bez zbędnych udziwnień, które weszły do mody, gdy to smakowite danie stało się powszechne. Pizzerie mogą mieć różny charakter, ale w tych najprawdziwszych można kupić wyłącznie pizzę, napoje i piwo. Obecnie żaden Włoch nie byłby w stanie zliczyć ile gatunków pizzy może zaoferować przeciętna restauracja.

Stołować można się także w „spaghetteriach” oferujących proste dania mączne i makarony spaghetti najwyższej klasy z całym wachlarzem sosów lub w „osteriach” – specjalizujących się w domowych kulinariach restauracjo-pubach.

Spacerując po włoskich ulicach bardzo często można poczuć aromat świeżo parzonej kawy. Humor można poprawić sobie espresso, caffe lungo – z większą ilością wody, Americano – z domieszką alkoholu, macchiato – podawaną z małą ilością mleka lub caffe late – przypominającą polską białą kawę.

Za Alla spina – piwo z beczki – mogą zabrać się wszyscy miłośnicy tego wspaniałego napoju; popularne piwa to Moretti, Peroni i Dreher, natomiast wódka grappa to mocniejszy trunek pochodzący z Bassano di Grappa w Wenecji Euganejskiej, a za najlepsze włoskie brandy uchodzi Stock. Także wina mają swoje wzmocnione wersje w postaci Martini, Cinzano czy Campari, natomiast po obiedzie dobrze smakuje gorzki drink Amaro lub Amaretto – słodszy z intensywnym smakiem migdałów. Ciekawym doświadczeniem może być skosztowanie gęstej, podpalanej, słodkiej, anyżowej mieszanki z ziarnkiem kawy – Sambuki, w każdym barze można zamówić też Strega – żółty, słodki likier o ziołowo-szafranowym smaku. Włosi popisują się także szerokim wachlarzem win, najlepiej smakują Soaves, Valpolicella i Chianti, w końcu włoskie wina zmieniają każdy posiłek i spotkanie rodzinne w przyjemne wydarzenie towarzyskie. We Włoszech ze względu na klimat uprawia się najwięcej odmian winorośli i produkuje najwięcej wina, niż w jakimkolwiek innym kraju. Każdy region ma swoje specyfiki, głębią smaku wyróżniają się Recioto Amarone i Recioto Amabile robione z suszonych winogron, czołowi producenci to Allegrini, Antinori, Clerico, Bruno Giacosa czy Angelo Gala. Warto zapamiętać takie słowa jak wino czerwone – rosso, białe – bianco i różowe – rose lub rosato, żeby później nie mieć problemu w restauracji z doborem ulubionego bukietu.

Istotne we włoskiej kuchni jest pewne rozróżnienie polegające na przykład na tym, że mieszkańcy północy jedzą pasta – makaron w kształcie wstążek, natomiast południowcy spożywają rurki. Północ słynie z makaronów zrobionych z jajek, często podawane są alla Bolognese – z klasycznym sosem, z chudą cielęciną i pomidorami, przyprawionym marchewką, selerem i prosciutto, natomiast klasyczny południowy makaron produkowany jest masowo i podawany z sosem napoletana, na bazie wieprzowiny. Takich podziałów jest wiele i można je zauważyć w różnych odmianach regionalnych, których we Włoszech nie brakuje.

Z powodów historycznych kuchnię Abruzji i Molise należy traktować jako jedność. W obu regionach ciężko jest uprawiać ziemię, więc dominuje hodowla zwierząt, głównie owiec, z których powstają wspaniałe potrawy, a na stołach króluje jagnięcina pieczona i duszona, podawana przeważnie z pomidorami, winem, ziołami, cebulą i selerem. Smakosze takiego mięsa zajadają się także agnello a cutturo – potrawką jagnięcą z ziołami podawaną z chlebem. Ze smacznych wędlin wyróżnia się odmiana salami fegato oraz aquiliano – z pasemkiem słoniny w środku. Regionalnym dodatkiem do potraw jest chili zwane we Włoszech peperoncino, nazywane także pepedine lub diavolini. W Abruzji i Molise wspaniałe sery smakują inaczej niż w innych częściach Półwyspu Apenińskiego, są dojrzałe i ziarniste, podobne do parmezanu. Za rarytas uchodzi smakowity, miękki ser aromatycznie wędzony ricotta al fumo di ginepro. Konsumpcja takich potraw koniecznie musi być uświetniona zacnymi winami Larino i Guglionesi pochodzącymi z doliny Biferno, zaś samo mocne, czerwone wino o nazwie Biferno wytwarza się z odmian winorośli o nazwie Trebbiano Toscano, Aglianico i Montepulciano.

Włochy można scharakteryzować krótko: pizza, telewizja, fiat i piłka nożna, natomiast typowego Włocha rozpoznaje się po urodzie, krzykliwości, gadatliwości i wiecznym uśmiechu. Współczesna Italia pełna jest kulturowych paradoksów, które bardzo często można zauważyć wypoczywając w tej zadziwiającej i pięknej krainie. Powszechnie uważa się, że Włochy to mieszanka zamieszkujących je wielkich rodzin ideologicznych, politycznych i zawodowych. Rodzina jest niezwykle ważna i każda dąży do swojej suwerenności, można to zauważyć w bezpośrednich kontaktach z tymi impulsywnymi, ale bardzo przemiłymi i pogodnymi ludźmi. System społeczny jest nieco urozmaicony, niemniej różnice są mało widoczne i polegają na przykład na tym, że marchesi, czyli markizowie są biznesmenami, niektóre klany liczą się w bankowości, a inne rodziny odnoszą sukcesy w produkcji wina. Są też klasy średnie, czyli borghesi i contadini – rolnicy, którzy także tworzą rozpoznawalne grupy. Wszystkich łączy jednak narodowe motto: fatta la legge, trovato l'inganno – czyli po uchwaleniu prawa znajdzie się sposób, aby je obejść.

Włosi mają jeszcze jedną cechę, są niezwykle dumni ze swej bogatej historii i kultury, gdyż mają więcej zabytków niż w jakimkolwiek innym kraju wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, przez co Półwysep Apeniński jest tak tłumnie odwiedzany przez turystów. Dużą rolę w życiu religijnym odgrywa Watykan, a celebrowanie katolickich sakramentów począwszy od chrztu, przez Pierwszą Komunię, obrzędy zaślubin po pogrzeb jest we Włoszech nadal widoczne. Największe uroczystości odbywają się podczas Wielkanocy, kiedy liczne procesje przemierzają ulice miast, Bożego Narodzenia i dnia Wszystkich Świętych. Silne jest także poczucie przynależności do rodziny, miasta i przede wszystkim klubu piłkarskiego czy też własnego domu, można to zauważyć podczas bezpośredniej rozmowy z tymi przemiłymi ludźmi.

Dobrem narodowym, z którego słyną Włochy jest piłka nożna obecna w każdej sferze życia publicznego i społecznego. Narodowość jest pojęciem abstrakcyjnym, ale kiedy pojawia się football lub kuchnia, to już w grę wchodzi umiłowanie do własnego miasta i tradycji. Nazwy włoskich klubów piłkarskich zna chyba każdy niezależnie od tego czy interesuje się footballem, czy nie. Rywalizacja w tej dziedzinie podobna jest do innej „obsesji” narodowej czyli opery i bardzo często ma uwarunkowania regionalne, które łatwo można zauważyć przemieszczając się z północy na południe. Najważniejsza jest miłość do różnego rodzaju widowisk, pokazów i rytuałów, niezależnie w którym miejscu Włoch mają one miejsce, dzięki temu podkreślana jest wartość życia towarzyskiego, prostoty i przyjemności.

Każdy turysta odwiedzający Włochy musi przekonać się czym jest passeggiata, czyli rytuał wieczornego spaceru, randki z pogawędką, flirtem lub nawet plotkowaniem między znajomymi. Na ulicach włoskich miast często można spotkać grupki nie tylko młodych ludzi oddających się esencji włoskiej towarzyskości. Z Włoch wywodzą się właśnie Święto Zakochanych – Walentynki, znane już w starożytności.

We Włoszech do osób młodszych lub rówieśników na powitanie i pożegnanie wystarczy powiedzieć ciao – cześć, natomiast do osób starszych piacere – coś na zasadzie „miło cię spotkać”, buongiorno – dzień dobry lub buonasera – dobry wieczór. Na pożegnanie wystarczy rzucić arrivederci – do widzenia. Po Włochach już po pierwszym kontakcie widać, że są przyjaźnie nastawieni, gdyż żywiołowo padają sobie w ramiona i przyjaźnie się całują. Włosi uwielbiają także komplementy, więc dobrze jest im powiedzieć czasami coś miłego, choćby dotyczącego zdrowego stylu życia, urody lub dobrego wychowania.

Prawdziwym zwyczajem jest we Włoszech picie mezzo – półtoralitrowej karafki winą będącej uzupełnieniem do posiłków, w obyczajowości Włochów picie wina leży w tradycji, niemniej jednak zbyt nadmierne korzystanie z tego trunku nie leży w dobrym tonie.

Obiady zwykle jada się w restauracjach o nazwie trattoria lub po prostu ristorante. Warto pamiętać o rachunku – il conto i dokładnym sprawdzeniu jego listy, gdyż w wielu restauracjach od każdej osoby pobierana jest dodatkowa opłata za nakrycie coperto, a szczegółowy spis zamówionych dań można sprawdzić prosząc o ricevutę – szczegółowy rachunek. Oprócz coperto pobiera się też dodatkową opłatę za obsługę servizo i jeśli nie jest ona wliczona w rachunek przyjmuje się, że wynosi około 10% kwoty do zapłacenia.

Turyści wybierający się do Włoch powinni mieć na uwadze, że tak samo jak w Grecji czy Hiszpanii normalnością jest popołudniowa sjesta, kiedy zamykane są sklepy, urzędy i instytucje, na zatłoczonych zwykle ulicach pozostają pojedynczy ludzie, a wszyscy udają się na zasłużony wypoczynek lub bardzo często krótką drzemkę. Podobnie nie należy się dziwić, że dla Włochów najważniejszym wydarzeniem dnia w tym czasie może być spożywanie posiłków, kiedy wszyscy wybierają się na obiad i zostawiają miejsca pracy.

Zwiedzanie kościołów i innych zabytków nie jest mile widziane w koszulkach bez rękawów, krótkich spódniczkach i krótkich spodenkach, dlatego w niektórych świątyniach można dostać jakieś ubranie na wierzchnie okrycie ciała.

Jeżeli turysta chce skorzystać z taksówki powinien znaleźć jeden z postojów, gdyż we Włoszech nie zatrzymuje się taksówek na ulicach.

Włosi z północy kraju są bardziej powściągliwi od mieszkańców południa, niemniej chętnie odpowiadają na pytania, udzielają pomocy, zawsze też poświęcą czas, żeby opowiedzieć zbłąkanemu turyście o mało znanym fakcie z życia historycznej postaci lub przedstawić swoją opinię na jej temat.

Zaletą Włoch jest niezwykle długa linia brzegowa oraz wiele regionów z pięknymi jeziorami, co służy niezwykłej popularności w uprawianiu żeglarstwa i windsurfingu. Wiele regionów ma wspaniałe warunki do nurkowania zarówno z akwalungiem jak i z maską w płetwach. Można zapisać się do wielu szkółek nurkowania, chyba że ktoś ma odpowiednie uprawnienia i na własną rękę może wypuścić się bezkresne głębiny. W Marche są długie i piaszczyste plaże sprzyjające idealnym warunkom do uprawiania sportów wodnych, w większych kurortach znajduje się szeroki wachlarz ofert wypożyczalni sprzętu wodnego, motorówek, skuterów i jachtów.

Latem panują także dogodne warunki do odbywania pieszych wędrówek po regionach górskich, gdzie w większości kurortów dostępne są mapy ze szlakami. Mniej męczące od wspinaczki są wycieczki rowerowe, zarówno w górach, jak i na wybrzeżu, gdzie przygotowano wiele świetnych tras.

Dodatkową atrakcją na aktywne spędzenie wolnego czasu jest obecność wielu starych winnic dająca możliwość poznania procesu wytwarzania najlepszych win pochodzących z tego regionu.

Piłka nożna ma miliony zwolenników na całym świecie, we Włoszech można tej wyśmienitej dyscyplinie sportu zarówno kibicować i jak i praktykować na licznie przygotowanych do tego boiskach piłkarskich. Wśród innych sportów popularne są także jazda konna, koszykówka, baseball i football amerykański. Wielu fanów mają także liczne i emocjonujące wyścigi samochodowe oraz Giro d'Italia – prestiżowe wydarzenie międzynarodowe przyciągające miłośników czynnego kolarstwa.

Teramo – turyści wypoczywający na wybrzeżu mogą wybrać się do ciekawego miasta z kilkugodzinną wizytą, gdzie oprócz interesującego centrum warto zwiedzić katedrę z pięknym, srebrnym ołtarzem oraz pozostałości rzymskiego amfiteatru wraz z murami i zachowanymi łukami broniącymi wejścia do ciekawego zabytku.

Atri – niezwykłe okolice pięknego, włoskiego miasteczka sprawiają, że patrząc na nie ma się takie wrażenie, jakby oglądało się renesansowy obraz z drzewkami oliwkowymi poprzecinanymi malowniczymi jarami i wyżłobionymi wodą bruzdami. Liczne znaleziska wskazują, że w czasach świetności rzymskiej Atri było ważnym centrum kulturalnym, warto zwiedzić katedrę z ciekawymi XV-wiecznymi freskami oraz sieć podziemnych tuneli, do których prowadzą wąskie schody; w mieście działają również dwa ciekawe muzea z kolekcjami wielu ciekawych eksponatów. Regionalną ciekawostką jest „liquorice” – korzenie roślinne lukrecji, z których miejscowi wyrabiają słodycze, spaghetti i likiery, można je nabyć w miejscowych sklepach i aptekach.

Chieti – turystów przyciąga do tego niezwykłego miejsca małomiasteczkowa atmosfera i najsłynniejsze w Abruzji muzeum archeologiczne, w którego zbiorach jest między innymi posąg muskularnego Herkulesa pochodzącego ze świątyni w Alba Fucens oraz pogrzebowe łoże z kości znalezione podczas wykopalisk pod L'Aquilą. Miasteczko jest również doskonałym punktem widokowym na morze z racji niezwykłego położenia na malowniczym wzgórzu. W Chieti warto zgłębić odrobinę historii spacerując wśród ruin rzymskich świątyń lub po ciekawym parku archeologicznym Civitella z pozostałościami rzymskich kościołów, amfiteatru oraz łaźni.

Castel del Monte – przepiękne miasteczko położone na stromym wzgórzu w sercu pasma gór Gran Sasso, będące przykładem najlepiej zachowanych fortyfikacji w Abruzji. Spacer po krętych uliczkach i malowniczym centrum z pewnością na długo zapadnie w pamięci, podobnie jak sympatyczna atmosfera średniowiecznego miasteczka. Warto udać się w rejony pozostałej części osady, by zobaczyć kościół San Rocco z ciekawym ołtarzem, XV-wieczny kościół Madonna del Suffragio i kościół Matrice di S. Marco górujący nad miastem. Ciekawe eksponaty znajdują się w kilku tematycznych muzeach, natomiast przyjazd do Castel del Monte warto zaplanować na 17 sierpnia, kiedy ma miejsce magiczna „Noc Czarownic”.

Penne – jedno z najciekawszych miasteczek w Abruzji zbudowane całkowicie z cegieł, co sprawia, że spacer po nim jest prawdziwie urzekającym wydarzeniem. Do starej części miasta prowadzi ciekawa brama Porta San Francesco XVIII, a zabytkowa starówka skrywa wart odwiedzenia kościół Sant'Agostino, katedrę oraz dwa interesujące muzea.

Rocca Calasico – w malowniczym miejscu turystów otacza cisza, spokój oraz niezwykła panorama, a powodem odwiedzin imponującej okolicy jest majestatyczna forteca położona na najwyższej w Europie wysokości. Co ciekawe, zamek zbudowany jest w całości z kamieni, a wartości turystycznej dodaje mu fakt, że stał się planem filmowym takich produkcji jak „Imię róży” i „Lady Hawke”.

San Vito Chietino – podróżując po wybrzeżu warto na chwilę zatrzymać się w malowniczym miasteczku położonym na wzgórzu, z którego rozpościera się godny fotograficznego upamiętnienia widok na okolicę. W San Vito Chietino warto odwiedzić dwa kościoły oraz przyjrzeć się stojącym na nabrzeżu starym maszynom do łowienia ryb, zwanym „trabocchi”.

Wyspy Tremiti – malowniczy archipelag, na który można dostać się promami, katamaranami i szybkimi wodolotami wypływającymi z Vieste i Peschici, a w lecie dodatkowo z Manfredonii, Vasto, Ortony oraz Termoli. Archipelag tworzą trzy nieziemskie wyspy San Nicola, San Domino i Capraia przyciągające swoim niebywałym klimatem i bajkową atmosferą. W miejscowości San Nicola warto pospacerować po centrum, zwiedzić niewielki kościół Santa Maria a Mare i wspaniałe zamczysko owiane legendami o skarbach; San Domino oferuje filmowe pejzaże, piaszczystą plażę oraz odludne zatoczki, w których można odnaleźć spokój i dogodne miejsca kąpielowe, a także liczne groty do zwiedzania; natomiast Capraia jest odludna, z dziewiczą naturą i wapiennymi tunelami, po których spacery mogą być naprawdę emocjonujące. Okolice archipelagu doskonale nadają się do różnych form nurkowania.

Urbino – położony w niezwykłej miejscowości dwór Federica da Montefeltro należał przed laty do jednego z najznamienitszych w Europie, zaprojektowali go najwięksi ówcześni architekci, a do dziś jest niebywałą atrakcją turystyczną. Warto zajrzeć do środka, żeby przekonać się o kunszcie wykończenia i przepychu, natomiast wiele ciekawych pamiątek można obejrzeć w Galerria Nazionale delle Marche, mieszczącej się wewnątrz, chociaż na zwiedzających największe wrażenie robi sam budynek z wytwornym dziedzińcem Cortile d'Onore. Po nacieszeniu oka imponującą twierdzą można podążyć w okolice katedry, by spróbować w okolicznych restauracjach regionalnych specjałów. Turyści mający ochotę na dłuższy spacer powinni wybrać się do ogrodów w Fortezza Albornoz, z których widoki na okolicę są nadzwyczaj imponujące. Z ciekawości można dodatkowo zobaczyć jak wyglądał dom najsłynniejszego mieszkańca Marche, czyli Rafaella.

Loreto – do uroczego miasteczka związanego z kultem maryjnym zjeżdżają corocznie tysiące pielgrzymów, a same miasto przyciąga także turystów, którzy chcą zwiedzić znaną we Włoszech bazylikę z ciekawym wystrojem wnętrza i licznymi, religijnymi zabytkami sztuki sakralnej. Ciekawa jest historia samego kultu związana z domem Maryi, który według legend miał zostać przeniesiony przez orszak aniołów z Nazaretu do Dalmacji, a później przez Adriatyk do Loreto. Kościół przyznał jednak, że Święty Dom sprowadzili do Loreto statkami krzyżowcy, a dzisiaj pielgrzymują do niego wierni i zaciekawieni całą historią turyści.

San Marino – głównym atutem przyciągającym turystów do malowniczego zakątka Włoch (niewielkiego państewka ze stolicą o tej samej nazwie) są dziesiątki sklepów z alkoholem i perfumami, niezwykłe widoki, budujące nastrój brukowane, wąskie i strome uliczki oraz historyczna zabudowa wśród której warto spędzić co najmniej kilka godzin. Centralnym punktem miasta ze wspaniałą panoramą na dolinę rzeki Marecchia jest plac Piazza della Liberte, na którym można zasiąść w magicznej restauracji i rozkoszując się pożywnym obiadem zbierać siły na zwiedzanie Bazyliki San Marino, Pałacu Rządowego obfitującego w państwowe symbole i przede wszystkim Tre Torri – trzech średniowiecznych fortec królujących nad miastem.

Parco Regionale del Monte Cucco – doskonałe miejsce na piesze wędrówki po najbardziej malowniczych zakątkach Umbrii. Na terenie parku organizowane są różne formy aktywnego wypoczynku, wśród nich zejście do piątego na świecie pod względem głębokości zespołu połączonych jaskiń Grotta di Monte Cucco.

Asyż – miasteczko od wieków obdarowuje przybywających do niego turystów duchowymi doznaniami oraz inspiruje niezwykłymi zabytkami. Miasto rozsławił św. Franciszek – założyciel największego na świecie zakonu, a dziś odwiedzają je tłumy turystów pragnących podziwiać jedyną w swoim rodzaju Basilica di San Francesco. Ten najokazalszy zabytek skrywa wiele najcenniejszych zbiorów sztuki na świecie, chociaż z zewnątrz świątynia porównywana jest z innymi sanktuariami, wnętrze zachwyca swoją niepowtarzalnością i bogactwem. Na bazylikę składa się kościół górny i dolny, a słabe oświetlenie celowo wprowadza zaciemniony nastrój sprzyjający medytacjom. Prawdziwe skarby świątyni to wspaniałe freski dokumentujące 100 lat rozwoju malarstwa oraz szczątki świętego Franciszka spoczywające w podziemnej krypcie. Dla znalezienia się w bajkowym świecie warto wspiąć się przy okazji na szczyt Monte Subasio, z którego widok na okolicę przenosi turystów w inny wymiar. Via San Francesco prowadzi tłumy zwiedzających w kierunku pocztówkowych uliczek, wśród których kaskady kwiatów spływają ze ścian, a w powietrzu unoszą się zapachy smakowitego jedzenia dolatujące z przytulnych knajpek. Spacer nie powinien ominąć Rzymskiego Forum na Piazza del Comune, nad którym dominuje Tempio di Minerva – świątynia będąca przed laty inspiracją dla Goethego. Zwieńczeniem zwiedzania Asyżu powinna być wyprawa do Rocca Maggiore, jednego z najlepiej zachowanych zamków w regionie, którego trud zdobycia z pewnością wynagrodzi niezwykły widok na piękną okolicę.

Monte Cassino – opactwo założone przez św. Benedykta jest celem turystów nie tylko ze względu na niezwykłe, malownicze położenie, ale także dramatyczną historię związaną z II wojną światową i zaciętą bitwą, którą o wzgórze stoczyły wojska alianckie i niemieckie. Klasztor mocno zniszczony w trakcie walk został odbudowany i jest niemałą atrakcją turystyczną z niezwykłymi widokami na okoliczne wzgórza, a każdy Polak podróżujący po Lazio powinien wstąpić na cmentarz polskich żołnierzy uczestniczących w walkach o Monte Cassino.

Wyprawa do aquaparków – turyści wypoczywający w Lazio zmęczeni upalnymi dniami mogą skorzystać z wspaniałej oferty rozrywkowej jaką dysponują aquaparki: Hydroromania (na zachodnich obrzeżach Rzymu), Aquapiper (w Guidonia Montecelio), Zoomarine (miejscowość Torvianica), Aquafelix (Civitavecchia), Splash Village (Lavinio di Anzio) i Miami Beach (Borgo di Piave). Wszystkie te miejsca gwarantują świetną zabawę w oparciu o wspaniałe zjeżdżalnie, baseny z falami, fontanny, hydromasaże, wodne akwaria, cyrki wodne, rwące rzeki i wiele innych atrakcji, z których zadowolone będą nie tylko dzieci, ale również dorośli. Obok licznych atrakcji związanych z wodą przygotowano także imprezy tematyczne, wieczorki z muzyką na żywo, koncerty i żywiołowe dyskoteki.

Rzym – położony jest w środkowych Włoszech w dolnym biegu rzeki Tyber na wyżynnym terenie niedaleko morskiego wybrzeża, gdzie panuje klimat śródziemnomorski. Wspaniałe miasto jest jednocześnie stolicą włoskiego parlamentu, w jej granicach kryje się La Citta del Vaticano (Watykan), mini-państwo będące siedzibą Kościoła katolickiego i papieża. Wieczne Miasto przesiąknięte jest śladami bogatej historii związanej z wielkim imperium oraz rządami papieży, średniowieczne świątynie powstawały na gruzach antycznych bazylik, a pozostałości po kolumnach i rzeźbach zostały włączone w niezwykłą architekturę miasta. Rzymu nie da się zwiedzić w jeden dzień czy nawet tydzień, więc każdy podróżnik będący w nim chociaż raz wie, że za jakiś czas znów powróci do antycznego miasta, by dalej zwiedzać i podziwiać niezwykłe miejsca. Przed zwiedzaniem warto zaopatrzyć się w łączony, siedmiodniowy bilet umożliwiający wejście do większości ważnych zabytków i muzeów, istotne jest także zaplanowanie tego, co właściwie chce się zobaczyć na zasadzie chociażby wybrania tematycznych tras. Antyczne miasto rozciąga się na wchód ulicą Via del Corso w stronę Schodów Hiszpańskich z okolicznymi ulicami i zaułkami handlowymi oraz w kierunku głównej arterii Via Nazionale. Południowy rejon chętnie odwiedzany przez turystów to zabytki starożytnego miasta, natomiast na północy wytchnienie dają olbrzymie połacie parku Villa Borghese. Najczęściej odwiedzane przez turystów plac św. Piotra i Watykan usytuowane są na lewym brzegu rzeki Tyber, a do części miasta położonej na południe od nich, zwanej Zatybrze, zaglądają entuzjaści życia nocnego. Najlepszym punktem orientacyjnym, łączącym zarówno średniowieczne, jak i renesansowe centrum, do którego podczas zwiedzania wielokrotnie się wraca jest Piazza Venezia – jedno z większych skrzyżowań. Z tego przeważnie zatłoczonego miejsca można podziwiać pierwszy, XV-wieczny, renesansowy pałac powstały w mieście (Palazzo Venezia) oraz kościół San Marco – jedną z najstarszych bazylik Rzymu. Zachwyt budzi położony niedaleko Pomnik Wiktora Emanuela, nazywany przez historyków „Ołtarzem Ojczyzny”, a przez złośliwych rzymian i niektórych turystów, ze względu na swoją architekturę, „tortem weselnym” lub „maszyną do pisania”. Dla orientacji i wspaniałych widoków warto wejść na Kapitol – wzgórze, które w starożytności było duchowym i politycznym centrum miasta, a dziś widoczna z niego, imponująca panorama miasta urzeka podróżników z całego świata. Na wzgórzu poza wieloma ciekawymi pozostałościami minionych epok wznosi się także będący niezwykłą atrakcją turystyczną kościół Santa Maria in Aracoeli z ciekawymi freskami przedstawiającymi żywoty świętych. W sercu tego miejsca wznosi się majestatyczny, często fotografowany pomnik Marka Aureliusza. Z Kapitolu warto przedostać się eleganckim zejściem zwanym „cordonata” na wspaniały plac zaprojektowany przez Michała Anioła – Piazza del Campidoglio z wznoszącymi się w sąsiedztwie dumnymi Palazzo dei Conservatori i Palazzo Nuovo (w ich wnętrzach mieści się Muzeum Kapitolińskie z najcenniejszymi zabytkami starożytnej sztuki, w tym jeden z symboli Rzymu – rzeźba wilczycy karmiącej mitycznych założycieli miasta) oraz rzymskim ratuszem Palazzo Senatorio. Turyści tłumnie gromadzą się w Centro storico – historycznym centrum miasta wznoszącym się na północ od Piazza Venezia, po którym spacer zabiera zwiedzających w niezwykłą podróż po starożytnych czasach, a gdziekolwiek się nie zawędruje, znajdzie się miejsca godne uwagi. Zwieńczeniem głównej arterii miasta jest Palazzo Doria Pamphilj z ciekawą, renesansową galerią dzieł sztuki, przy okazji trzeba odnaleźć ulicę Via del Seminario prowadzącą do Panteonu – najlepiej zachowanego i najbardziej imponującego zabytku starożytnego Rzymu, dumnie wznoszącego się na Polu Marsowym. Chociaż obiekt przez wieki zmieniał swój kształt architektoniczny nadal zachwyca swoją zadziwiającą konstrukcją. Nic innego tak nie zachwyca w Rzymie, jak obszar leżący na południe od Wzgórza Kapitolińskiego, w który najchętniej zapuszczają się turyści szukający oddechu prawdziwej historii. Antyczną atmosferę można poczuć spacerując po Forum Trajana – zespole bazylik, pomników, mieszkań i sklepów, wytyczonych w czasach, gdy Rzym przechodził apogeum rozwoju, natomiast miejscem z imponującymi ruinami, będącym symbolem kultury śródziemnomorskiej, owianym romantyczną aurą jest Forum Romanum. Wyobraźnię warto uruchomić spacerując po najstarszej ulicy Rzymu – Via Sacra, którą cesarze i generałowie zmierzali z procesjami dziękczynnymi do świątyni Junony. Łuk Septymiusza Sewera, mównica Rostra, Basilika Julia, świątynia Kastora i Polluksa czy tzw. bazylika Konstantyna to tylko niektóre zabytki na Forum wśród których turyści mogą poczuć się wyjątkowo. Równie ważnym miejscem są Fora Cesarskie (Fori Imperiali), na których przed wiekami skupiało się życie polityczne, religijne i handlowe miasta, a do dziś można podziwiać marmurowe kolumny wybudowanej w 42 r. p.n.e. świątyni Marsa Ultora. Wędrówka po tym niezwykłym miejscu nie powinna ominąć dominującego nad nim Wzgórza Palatyn, na którym według legendy Romulus i Remus założyli miasto Rzym. Można na nim odpocząć, a także przekąsić jakiś rzymski specjał w przyjemnym punkcie gastronomicznym, natomiast najlepsze schronienie przed promieniami słonecznymi dają wykwintne i zadbane, położone wśród malowniczych ruin Ogrody Farnese. Nikogo nie dziwi fakt, że jednym z miejsc, w którym zawsze można spotkać wielu turystów jest Koloseum – najbardziej znany w Rzymie pomnik starożytności od zawsze fascynujący podróżników, naukowców i historyków sztuki, który stał się wzorem dla stadionów piłkarskich i wielu innych konstrukcji. Budowę tej niezwykłej areny na planie elipsy rozpoczęto już w 72 r., była świadkiem nietypowych przedstawień, sceną walk gladiatorów i igrzysk sportowych, a zapadnie z których wyskakiwały egzotyczne zwierzęta i system podziemnych labiryntów do dziś powodują u zwiedzających dreszcz emocji, podobnie jak organizowane specjalnie dla turystów wieczorne spacery po tym niezwykłym miejscu. Jeżeli ktoś chce spojrzeć na Koloseum z ciekawej perspektywy, powinien wybrać się na najwyższe z siedmiu rzymskich wzgórz – Eskwilin, z brukowanymi uliczkami i przytulnymi restauracjami, w których można odpocząć i dobrze zjeść, podziwiając jednocześnie wspaniałe widoki oraz takie zabytki jak Domus Aurea Nerona – intrygujący i tajemniczy Złoty Dom Nerona z łaźniami, basenami i wieloma tarasami oraz bazylikę Santa Maria Maggiore z najlepiej zachowanym wnętrzem bizantyjskim. San Giovanni in Laterano to oficjalna katedra rzymska i siedziba papieża do momentu zjednoczenia Włoch z pięknymi krużgankami i niezwykłym baptysterium, nie sposób przejść obok niej obojętnie. Odpoczynek w niezwykłych ogrodach Villa Borghese można powiązać ze zwiedzaniem ciekawych muzeów z najznamienitszymi dziełami sztuki, leżących na obrzeżach wielkiego parku, tzn. Museo e Galleria Borghese, Galleria Nazionale d'Arte Moderna i Museo Nazionale Etrusco di Villa Giulia. Kawa najlepiej smakuje na Piazza Navona, na którym zawsze jest tłoczno i można spotkać wielu zasiadających w restauracjach Włochów, turystów oraz miejskich artystów, mimów i kuglarzy – wielkomiejskie życie tętni w tym miejscu przez całą dobę. Fotografia dumnie wznoszącej się na placu fontanny Czterech Rzek autorstwa Berniniego powinna uświetnić domowe archiwum, a wiedzę o Rzymie dodatkowo utrwali wizyta w Museo di Roma mieszczącym się we wspaniałym budynku Palazzo Braschi. Siedzibę włoskiego parlamentu Palazzao di Montecitorio można zobaczyć spacerując po placu o tej samej nazwie lub wybrać się na południe od „centro storico” by zagłębić się w dzielnicę ciasnych zaułków z malowniczymi placykami, na których wolno płynie codzienne życie mieszkańców „wiecznego miasta”. Najbardziej znanym miejscem jest plac Campo de'Fiori (wielkomiejskie targowisko z licznymi straganami, otoczonymi uroczymi restauracyjkami), leżący w okolicy ciemnych uliczek dawnego, żydowskiego getta z niebywałą atmosferą sprzed wieków wyczuwalną na każdym kroku oraz wielkiego skrzyżowania przy Largo di Torre Argentina, na którym ruch nigdy nie ustaje. W trakcie spaceru po dawnym getcie, gdzie do dziś znajdują się koszerne sklepy i restauracje specjalizujące się w żydowskiej kuchni, koniecznie trzeba zajrzeć do naznaczonej historią synagogi i zobaczyć jedyny starożytny most, zachowany w pierwotnym stanie, prowadzący na ciekawą wyspę Isola Tiberina. Urokliwym miejscem bez wątpienia jest plac Piazza del Popolo położony w sąsiedztwie podwójnych wzgórz, z których widok na miasto jest nad wyraz imponujący oraz blisko niezwykłego kościoła ze zbiorami sztuki renesansowej i malowidłami Caravaggia – Santa Maria del Popolo. W trakcie pasjonującej wędrówki po Rzymie koniecznie trzeba zatrzymać się i odpocząć na Schodach Hiszpańskich znanych przede wszystkim z pokazów mody i okolicznych ekskluzywnych sklepów, a także ciekawych balustrad i balkonów oraz tłumnie przesiadujących na nich dziesiątek turystów wraz z miejscową młodzieżą, natomiast same schody do późnych godzin nocnych są miejscem międzynarodowych spotkań i rozmów, więc wieczorem warto jest wybrać się w ich okolicę. Po schodach warto się również wspiąć, żeby zobaczyć kościół Trinta dei Monti oraz ciekawe widoki rozpościerające się na miasto. Po drugiej stronie schodów, na ulicy Via del Tritone kryje się następny ciekawy zabytek – Fontana di Trevi – przepiękna fontanna, na której woda ogromną kaskadą wzbija się ponad kamienne posągi i skały wbudowane w niezwykle prezentujący się szczególnie nocą renesansowy pałac. Jeżeli ktoś chce być pewien, że jeszcze wróci do Rzymu, powinien wrzucić do fontanny monetę i to koniecznie, jak podaje przesąd, przez lewe ramię. Dobrym i owocnym w wiedzę przerywnikiem w trakcie wielu godzin spacerowania może okazać się wizyta w Time Elevator Roma – gdzie na multimedialnym pokazie filmowym zaprezentowanym w niezwykle ciekawy i efektowny sposób można poznać dzieje Rzymu podróżując wirtualnie po jego zawiłej historii. Wędrówka nie powinna ominąć zachwycających pałaców, znakomitych zbiorów sztuki oraz świetnych restauracji Kwirynału – najpiękniejszego wzgórza w Rzymie, na które koniecznie trzeba zajrzeć nie tylko dla ciekawej panoramy miasta. O dawnej świetności Rzymu można przekonać się oglądając doskonale zachowane termy Karakalli, czyli słynne łaźnie wybudowane na Via Appia Antica, można w nich obejrzeć ciekawe mozaiki, a także zorientować się, jak wyglądał przed wiekami ogólny plan budynków i codzienne życie starożytnych rzymian. Równie ciekawe są położone nieco dalej katakumby San Callisto, będące największym, podziemnym cmentarzem w Rzymie, po którym spacer może budzić grozę i wywoływać zachwyt. Osoby zainteresowane architekturą i urbanistyką powinny wybrać się także do dzielnicy Esposizione Universale Roma, którą wybudowano specjalnie na światowe targi w 1942, które w konsekwencji wojny nie doszły do skutku, ale niezwykłe budowle, szerokie bulwary i ciekawe muzea do dziś przyciągają turystów swoją niepowtarzalnością. W poszukiwaniu nietypowych restauracji, życia nocnego i sceny alternatywnej koniecznie trzeba wybrać się do dzielnicy Zatybrze, ożywającej wieczorami na długie godziny. W planie spacerowym powinien znaleźć się również Most Miłości znany z filmu „Rzymskie wakacje”, liczne rzymskie parki dające ochronę przez nadmiernym słońcem, Kolumna Marka Aureliusza, Kolumna Trajana oraz wiele, wiele innych niezwykłych zabytków zapewniających wielogodzinne zwiedzanie.

Watykan – większość turystów przybywa tłumnie do Rzymu, żeby odwiedzić jedno z najważniejszych miejsc we Włoszech, jakim jest Watykan, który w 1929 r. uzyskał status niezależnego państwa i do dziś jest Stolicą Apostolską z urzędującą głową Kościoła katolickiego. Mała papieska enklawa (jedyne 40 ha) od zachodu ogrodzona jest murem, od wschodu zaś otwiera się dla turystów i pielgrzymów bazyliką i ogromnym, pompatycznym placem św. Piotra otoczonym kolumnadą autorstwa Berniniego. Najważniejszym odwiedzanym miejscem jest niezwykła bazylika św. Piotra, która stanęła w miejscu, gdzie znajdował się grób św. Piotra, przy jej budowie pracowali najwięksi włoscy architekci, wśród nich Michał Anioł, który wewnątrz świątyni pozostawił po sobie m.in. cudowną „pietę” – rzeźbę przedstawiającą Marię z martwym Chrystusem. Koniecznie trzeba wspiąć się na imponującą kopułę bazyliki będącą architektonicznym ideałem, by ocenić jej ogrom oraz podziwiać niezwykłą panoramę miasta. Kunszt wykonania bazyliki i jej skarbów jest tak misterny, że najlepiej wybrać się z osobistą wizytą, żeby na własne oczy przekonać się o jej pięknie i bogactwie. W bazylice koniecznie trzeba zobaczyć posąg św. Piotra ze stopą wytartą od pocałunków pielgrzymów, pomnik Aleksandra VII, skarbiec, Kaplicę Polską, Aulę Pawła VI, czyli miejsce papieskich audiencji, Groty Watykańskie oraz ważny dla polskich turystów grób Jana Pawła II. Warto również podejść do słynnych Muzeów Watykańskich, przy których bladną inne europejskie zbiory, niezwykle ciekawe są Galeria Gobelinów i Map oraz muzea Braccio Nuovo i Museo Chiaramonti. Tłumy turystów zachwycają się Salami Rafaela i Apartamentami Borgiów, z kolei sławne Schody Rafaela prowadzą do jednego z największych osiągnięć artystycznych ludzkości – Kaplicy Sykstyńskiej – imponującej budowli pełniącej funkcję prywatnej kaplicy Ojca Świętego. Najczęściej podziwianymi malowidłami na świecie są właśnie te z kaplicy, a wśród nich te jedyne i niepowtarzalne, wirtuozerskie, inspirujące chyba każdego freski na sklepieniu zamówione przez papieża Juliusza II, które wyszły spod pędzla Michała Anioła, przedstawiające „Sąd ostateczny” oglądany codziennie przez kilkanaście tysięcy zauroczonych nim turystów. Jeszcze więcej wybitnych dzieł przedstawiających pięć wieków malarstwa zawiera galeria – Pinakoteka – mieszcząca się w oddzielnym budynku, na głównej osi Watykanu, więc i tam warto zapuścić się by dopełnić artystycznych przeżyć i uniesień. W Watykanie interesujące są jeszcze Museo Gregoriano Profano, Museo Pio Cristiano i Museo Missionario Etnologico przedstawiające najcenniejsze zabytki sztuki sakralnej we Włoszech. Po takiej dawce niezwykłych atrakcji zarówno duchowych, jak i turystycznych najlepiej odpocząć w ogrodach papieskich i zaplanować, które zabytki zwiedzi się dalszej kolejności.

Kiedy najlepiej lecieć do Abruzji?
Na letnie wczasy najlepiej wybrać się od maja do października, kiedy temperatury w kraju przekraczają 20°C, najcieplejszymi miesiącami są lipiec i sierpień, kiedy termometry wskazują powyżej 40°C – jest to idealny okres do wylegiwanie się na wspaniałych plażach, chociaż osoby źle znoszące upały powinny mieć na uwadze zbyt wysokie temperatury. Ciepłymi miesiącami są też czerwiec i wrzesień doskonale nadające się na urlopy w bardziej sprzyjających temperaturach powietrza.

Na zwiedzanie zabytków Półwyspu Apenińskiego najlepsze miesiące to od kwietnia do czerwca oraz od września do początków listopada, choć ciężko wtedy skorzystać z kąpieli morskich, niemniej nie ma wtedy tylu turystów co w okresie letnim.

Jaka waluta obowiązuje we Włoszech i jakie są orientacyjne ceny?
We Włoszech obowiązuje wspólna dla całej Unii Europejskiej waluta – Euro. Konsekwencją tego są nieco wyższe ceny niż w Polsce, zwłaszcza jeżeli chodzi o posiłki w restauracjach i ceny związane z infrastrukturą turystyczną.

Gdzie i jakie pamiątki kupić w Abruzji?
Półwysep Apeniński to skarbnica różnego rodzaju pamiątek, niezależnie w który region trafimy. W miejscowościach wypoczynkowych i kurortach jest wiele sklepów z pamiątkami, na pewno można w nich znaleźć ciekawe upominki.

Turyści często w małych sklepach i na bazarach szukają antyków i biżuterii, które można kupić taniej niż w stolicy Włoch. Popularnością cieszą się wyroby kulinarne, szczególnie sery takie jak mozzarella, parmezan, gorgonzola czy mascarpone, a także wyborne wina Chianti, Amarone czy Marsala – mogą to być pamiątki przeznaczone do konsumpcji lub dla celów dekoracyjnych w specjalnie przygotowanych butelkach. W każdym sklepie z pamiątkami można także znaleźć suweniry poświęcone największym klubom piłkarskim. Symboliczną pamiątką mogą być miniaturowe włoskie budowle lub miniaturki z papieskimi akcentami. W poszczególnych regionach specyficzne pamiątki przybierają postać masek, koronek, kolorowego szkła czy wyrobów ceramicznych. Turyści o zasobniejszych portfelach mogą pokusić się o wyroby takich marek jak Gucci, Prada czy Armani. Warto pamiętać, że sklepy we Włoszech ze względu na sjestę otwarte są w godzinach: 9:00-13:00 i 15:30/16:00-19:30/20:00.

Jaki czas obowiązuje we Włoszech?
We Włoszech obowiązuje taki sam czas jak u nas.

Jak poruszać się po Abruzji?
Po Włoszech bardzo dobrze przemieszcza się za pośrednictwem świetnie rozwiniętej kolei obejmującej swoim zasięgiem cały kraj, poszczególne odcinki pokonuje się bardzo szybko. Dobre połączenia kolejowe funkcjonują też na trasach z głównymi miastami w Europie, obsługuje je m. in. pociąg Pendolino i Eurostar Italia. Komunikacja autobusowa jest natomiast wolniejsza i obsługuje krótsze trasy.

Włoskie autostrady są szybkie i płatne, chociaż zdarza się, że w okresie świąt i sezonie letnim mogą być zatłoczone. Kierowcy nie mają obowiązku posiadania międzynarodowego prawa jazdy, a polskie ubezpieczenia komunikacyjne są uznawane. Kierowcę i pasażerów obowiązuje zapięcie pasów, brak kamizelki odblaskowej skutkuje mandatem. Warto też pamiętać, że we Włoszech obowiązują ostre przepisy dotyczące parkowania i niedostosowanie się do nich grozi szybkim odholowaniem samochodu i wysokim mandatem.

Jakie plaże są w Abruzji?
Większość darmowych plaż we Włoszech oznaczona jest jako „spiagia”, natomiast te z płatnym wstępem oraz leżakami, parasolami i dostępem do prysznica to „lido”. Na terenie Włoch można znaleźć plaże zarówno piaszczyste, kamieniste, jak i skaliste, większość z nich przygotowana jest dla turystów już od kwietnia – można wtedy liczyć na wysoki standard usług, czystość i porządek. Przed wyjazdem najlepiej sprawdzić czy kurort, do którego jedziemy ma płatne plaże z całą infrastrukturą i jakie są orientacyjne ceny, a także czy trzeba zabrać z sobą obuwie przeznaczone do kąpieli w miejscach z kamienistym dnem.

Całe wybrzeże pokrywają długie, szerokie i piaszczyste plaże, chociaż sporadycznie zdarzają się skaliste odcinki. Najpiękniejsze piaszczyste plaże można znaleźć w takich kurortach jak: Martinsicuro, Tortoreto, Alba Adriatica, Giulianova i Pescara z kilkunastokilometrową, szeroką plażą.

Przy hotelach wyższej kategorii lub w wybranych kurortach plaża jest usypywana sztucznie lub znacznie różni się od typowych plaż miejskich, dlatego wybierając kurort i hotel warto upewnić się do jakiej plaży będziemy mieć dostęp.

Jakie są ograniczenia celne we Włoszech?
Przewóz towarów podlega ograniczeniom ilościowym na zasadach obowiązujących w UE, co oznacza w praktyce, że rzeczy osobiste i sprzęt na własny użytek nie podlega ograniczeniom celnym. W przypadku towarów można wwozić i wywozić do 200 szt. papierosów, 400 szt. cygaretek, 200 szt. cygar, 1 kg. Tytoniu, 10 l spirytusu, 20 l mocniejszego alkoholu, 90 l wina i 110 l piwa.

Jakie dokumenty potrzebne są w razie konieczności skorzystania z służby zdrowia we Włoszech?
W nagłych przypadkach turyści z Polski objęci są we Włoszech bezpłatną podstawową opieką medyczną. Opłaca się jednak wykupić polisę ubezpieczenia podróżnego, która w razie potrzeby umożliwi pokrycie kosztów bardziej zaawansowanego leczenia i transport medyczny. Jeżeli posiadamy ubezpieczenie prywatne należy zapoznać się z jego warunkami, gdyż w większości przypadków ubezpieczeniem objęte są koszty leczenia powyżej pewnych kwot, które należy samemu opłacić. Przed wyjazdem za granicę dobrze jest jednak w oddziale wojewódzkiego NFZ złożyć wniosek o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego, która jest dowodem posiadania takiego ubezpieczenia.

Ze względu na inną florę bakteryjną należy starannie wybierać restauracje lub jadać w hotelach i przestrzegać podstawowych zasad higieny. Turyści powinni pić wyłącznie wodę butelkowaną, ewentualnie gotowaną co najmniej 10 min. Szczepienia ochronne nie są wymagane i nie ma zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych, niemniej przed wyjazdem warto sprawdzić czy szczepienia nie są zalecane sezonowo.

Dokumentem uprawniającym do wjazdu i wyjazdu z Włoch tak jak i innych krajów Unii Europejskiej jest dowód osobisty lub paszport. Na terenie Włoch bez wizy można przebywać 90 dni, a okres ważności paszportu nie może być krótszy niż dozwolony czas pobytu.

Szczegółowe i aktualne informacje można znaleźć na stronie MSZ: www.msz.gov.pl lub na stronie ambasady polskiej w Rzymie: www.rzym.polemb.net

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Włoskiej
Włochy, Rzym, Via Pietro Paolo Rubens, 20, 00197
Tel.: 0039 06 362 04 200, 0039 06 362 04 204 Tel.: 0039 06 362 04 300 (Wydz. Kons.) Tel. dyżurny: 0039 335 599 52 12 (po godz. pracy) Faks: 0039 06 321 78 95 Faks: 0039 06 362 04 322 (Wydz. Kons.)
rzym.amb.sekretariat@msz.gov.pl
www.rzym.polemb.net

Instytut Polski w Rzymie
Włochy, Rzym, Via Vittoria Colonna 1, 00193
Tel.: +390636000723; +390636001651 Faks: +390636000721
rzym.ip.sekretariat@msz.gov.pl
www.istitutopolacco.it

Wydział Konsularny Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Rzymie
Włochy, Rzym, Via di San Valentino 12, 00197
Tel.: +39 06 362 04 300 Tel. dyżurny: +39 335 59 95 212 Faks: +39 06 362 04 322 Faks: +39 06 806 93 217
konsul@infopolonia.it
www.rzym.polemb.net